e-İrsaliye dijital dönüşüm kapsamında ortaya çıkan e-belge uygulamalarından biridir. Kâğıt irsaliye ile aynı hukuki ve yasal niteliklere sahiptir. Ancak, e-irsaliye kâğıt olarak değil dijital ortamda elektronik olarak düzenlenen bir belgedir. Kâğıt irsaliye düzenlerken e-irsaliye sistemine geçiş yapan işletmeler, geçişten itibaren irsaliye belgelerini dijital olarak düzenleyip karşı tarafa ulaştırmaktadır. e-İrsaliye, şartları sağlayan işletmelerin geçmesi zorunlu tutulan bir uygulamadır. Bu sebeple, blog gönderimizde e-irsaliye zorunluluğu ve e-irsaliye başvuru yöntemlerini ele alacağız.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)’in son düzenlemesi ile 2022 ve sonrası hesap dönemleri için, 10 milyon TL‘den fazla brüt satış hasılatına sahip tüm mükelleflerin e–irsaliye kullanımı zorunluluğu getirilmiştir. Her geçen yıl cironun düşürülmesi, GİB’in e-irsaliye kullanımının yaygınlaşmasını hedeflediğini göstermektedir.
Zorunlu olarak sisteme geçiş yapması gereken kullanıcıların, 1 Temmuz 2023 tarihine kadar başvurularını tamamlayıp e-irsaliye sistemini kullanmaya başlaması gerekmektedir. Ancak, gönüllü olarak e-irsaliyeye geçecek olan işletmeler için belirli bir tarih yoktur. Bu işletmeler, herhangi bir tarihte istediği zaman başvuru yapma hakkına sahiptir.
Mükelleflerin e–İrsaliye uygulamasından yararlanabilmeleri için öncelikle e–Fatura kullanıcısı olmaları gerekmektedir. Ayrıca, e-İrsaliye uygulamasını kullanmak için, mükellefler e–Fatura uygulamasında kullandıkları yöntemleri kullanmalıdır.
Mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) https://portal.efatura.gov.tr/efatura/egiris.jsp internet adresinde sunduğu GİB Portal web uygulamasından yararlanmak için portala giriş yapmalı ve ardından “araçlar” menüsünden “kullanıcı bilgileri” alanına giriş yapmalıdır. Buradan, “e–irsaliye kullanmak istiyorum” butonuna tıklayarak e–irsaliye uygulamasını kullanmaya başlayabilirler.
GİB Portal kullanan mükellefler, bu yöntem ile uygulamaya dahil olduktan sonra GİB’e herhangi bir başvuru bildiriminde bulunmasına gerek yoktur. Ancak, mükellef sistemden ayrılmak isterse GİB’e bir dilekçe ile başvurarak ayrılmak istediğini belirtmelidir.
e-Fatura sistemini, doğrudan entegrasyon yöntemi ile kullanan mükellefler, e-irsaliye sistemini kullanmak için Gelir İdaresi Başkanlığı’na bir dilekçe yazmalı ve test tanım formunu doldurmalıdır.
Gerekli belgeler GİB’e ulaştıktan sonra www.efatura.gov.tr adresinde bulunan test planı kapsamında e-irsaliye testini başarılı bir şekilde tamamlayan mükelleflerin e-irsaliye başvuruları onaylanmaktadır.
e-Fatura uygulamasını, GİB onaylı özel entegratör aracılığı ile kullanan mükellefler, e-irsaliyeye dahil olmak için yine özel entegratör ile anlaşarak uygulamayı kullanmaya başlamaktadır. e-İrsaliye sistemine geçen mükelleflerin tanımlaması özel entegratör tarafından elektronik ortamda yapılmaktadır. Bu sebeple, mükellefin GİB’e herhangi bir bildirimde bulunma zorunluluğu yoktur.
Özel entegratör aracılığı ile e-belge sistemlerini kullanacak mükelleflerin mutlaka Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan izin ve onay almış olmasına dikkat etmelidir. Onaylı özel entegratörlerin listesi www.efatura.gov.tr adresinde yer almaktadır.
Şunlara da göz atabilirsiniz;
e-İrsaliyenin Kâğıt Olarak Düzenlenebildiği Durumlar
e-Fatura ile e-Arşiv Fatura İrsaliye Yerine Geçer mi?
Kübra Taşcı