Kümülatif Vergi Matrahı Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Kümülatif vergi matrahı, bir çalışanın hangi gelir vergisi dilimine dahil olduğunu ve gelirinden ne kadar gelir vergisi kesilmesi gerektiğini belirleyen faktördür. Her ay işveren tarafından hesaplanmaktadır. Doğru hesaplanabilmesi için hem işverenin hem de çalışanın hakkında gerekli bilgilere ihtiyaç duyulmaktadır. Yazı içeriğimizde vergi matrahı ile ilgili birçok detaya ulaşabilirsiniz.

Kümülatif Vergi Matrahı Ne Demek?

Kümülatif vergi, bir çalışanın aylık brüt gelirinden, çalışanın genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortasından aldığı pay düşüldükten sonra kalan ücretin her ay birikerek ilerlemesini ifade etmektedir. Daha kısa bir ifadeyle, kümülatif vergi toplanarak ilerleyen bir vergi türüdür.

Kümülatif vergi matrahı ise çalışanın dahil olduğu vergi dilimini ve aylık gelirinden kesilmesi gereken vergi miktarını belirlemektedir. Bu vergi matrahı, her ay işveren tarafından hesaplanmakta ve ödenmektedir.

Kümülatif Vergi Matrahı Nasıl Hesaplanır?

Kümülatif vergi matrahının hesaplanabilmesi için ilk olarak çalışanın aldığı brüt ücret üzerinden genel sağlık sigortası ve işsizlik sigortası payının düşülmesi gerekmektedir. Kesintilerden kalan ücret çalışanın vergi matrahını göstermektedir.

Hesaplama Örneği:

Bir çalışanın aylık brüt maaşının 12.000 TL olduğunu varsayalım. Bu çalışanın:

• Genel Sağlık Sigortası (GSS) kesintisi: 12.000 x %14 = 1.680 TL
• İşsizlik Sigortası Kesintisi: 12.000 x %1: 120

Gelir vergisi matrahını, genel sağlık sigortası ile işsizlik sigortasının kesinti tutarı çıkararak bulalım:

12.000 – (1.680 + 120) = 10.200 TL

Hesaplamalar doğrultusunda çalışanın bir aylık gelir vergisi matrahı 10.200 TL’dir. Bir sonraki ay için de vergi matrahı bu şekilde hesaplanmakta ve elde edilen tutar, bir önceki aya ilave edilmektedir. Bu şekilde kümülatif vergi matrahını bulabilirsiniz.

Kümülatif Vergi Matrahı Taşınabilir mi?

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından alınan karara göre, bir takvim yılı içinde iş değiştirmiş olan çalışanların eski kümülatif gelir vergisi matrahı, yeni iş yerine taşıması mümkün değildir. Bu sebeple, aynı takvim yılı içinde yeni bir göreve başlayan çalışanın, yeni bir matrah ile işlem yapma zorunluluğu vardır. Ancak, çalışanın işverene ait başka bir şirkete geçmesi durumunda kümülatif vergi matrahını taşıyabilmektedir.

Oldukça önemli olan bir diğer faktör de çalışanın birden fazla işverende çalıştığı durumdur. Eğer birden fazla işveren çalışma durumu söz konusuysa, çalışanın kazancına göre beyanname durumunu bildirmesi, birden fazla gelir elde ediyorsa hepsini ayrı ayrı vergilendirmesi gerekmektedir. Bu gibi durumlarda çalışanın gerekli beyanı yapmaması ve bunun tespit edilmesi durumunda çalışana hem ceza yaptırımı uygulanmakta hem de vergi tutarı çalışandan kesilmektedir.

Kümülatif Vergi Matrahı Nereden Alınır?

Kümülatif vergi matrahını, e-devlet üzerinden e-vergi levhası sorgulama paneli üzerinden yapılabilmektedir. Çok sık olmamakla birlikte iş değiştiren işçinin talep ettiği birikimli vergi matrahı önceki çalıştığı yerden talep edilebilmektedir.

İlgili İçerik: Vergi Türleri Nelerdir?