İçindekiler
Günümüzde ihracat sık konuşulan konular arasındadır ve genellikle ihracat deyince akıllara ürün ihracatı gelmektedir. Fakat, yükselen bir trend olarak karşımıza çıkan yeni bir ihracat türü var; hizmet ihracatı. İnternetin yaygınlaşması ve bulut tabanlı iletişimin artması, bilgi ve hizmetlerin ülke sınırları boyunca serbest bir şekilde akmasını sağladı. Bu da daha fazla şirketin hizmet ihraç ederek kâr elde etmesini ve çeşitli eğilimler ile bu ihracat türünün hızla büyümesini sağlamaktadır.
Biz de bu blog yazımızda hizmet ihracatı dünyasına dair birçok konuyu ele alıyoruz. İlk olarak hizmet ihracatının tanımını yaparak başlayalım.
İhracat, bir ülke içerisindeki malların yurtdışındaki bir firmaya veya bir ülkeye döviz cinsinden satılmasıdır. Hizmet ihracatı ise, mal yerine hizmetlerin yurtdışına satışının gerçekleştirdiği bir ihracat modelidir. Bir başka ifadeyle, Türkiye’de bulunan bir firmanın hizmetlerini, farklı ülkede bulunan alıcılara satması hizmet ihracatı olarak adlandırılmaktadır.
İhracatta da hizmet ihracatında da iki farklı ülke ve 2 farklı alıcı bulunmaktadır. Ancak, aralarında belirgin bir fark vardır. İhracatta ürün satışı gerçekleşirken, hizmet ihracatında hizmet satılmaktadır.
Katma Değer Vergisi Kanunu’na (KDVK) göre, gerçekleşen bir satışın, hizmet ihracatı olabilmesi için 3 farklı özelliğe sahip olması gerekmektedir. Kanuna göre hizmet ihracatının şartları aşağıdaki gibidir;
Tüm bu şartları göz önünde bulundurduğumuzda, hizmet ihracatının en büyük sorunu hizmetten faydalanma yeri olmaktadır. Örneğin, müşterisi yurtdışında olan ve yurtdışında yayımlanacak olan bir filmin, çekim hizmetlerini Türkiye’deki bir firma verecek olsun. Türkiye’de çekilen film, çeşitli sosyal platformlarda yayınlanmanın yanı sıra Türk internet kullanıcılarına da sunulacaktır. Bu sebeple, kanun bu hizmeti, hizmet ihracatı kapsamına almamaktadır.
Hizmet ticareti, birçok farklı sektörde gerçekleşmektedir. Sektöre, hizmetin türü ve kalitesine, teslim şekillerine bağlı olarak hizmet ihracatı çeşitli şekillerde gerçekleşmektedir. Ayrıca, hizmet ihracatına devlet tarafından yapılan destekler de söz konusudur. Bu destekler aşağıdaki gibidir;
Türkiye’den ihraç edilen malların yabancı firmalar tarafından satın alınmasıyla birlikte verilen danışmanlık, aracılık, gözetim, müşteri bulma, piyasa araştırması gibi hizmetler, yurt dışında kullanıldığı için hizmet ihracatı kapsamında KDV’den muaf tutulmaktadır.
Navlun, sigorta, komisyon gibi hizmetler için GTİP koduna gerek yoktur. Bir ihracat faturasındaki sigorta, navlun ve komisyon maliyetleri, her bir maliyet için ayrı bir satır oluşturmaya gerek kalmadan faturanın satırlarına dağıtılabilmektedir. Her bir maliyetin tutarı faturanın açıklama bölümünde belirtilmelidir. Yani açıklama alanında ne kadarı maliyet, ne kadarı sigorta, ne kadarı navlun yazılmalıdır.
Hizmet ihracatında, fatura kesebilmek için öncelikle satıcı, alıcı ve hizmet ile ilgili bilgilerin elde edilmesi ve faturada ilgili alanlara yazılması gerekmektedir İlerleyen zamanda herhangi bir olumsuzlukla karşılaşılması gibi durumlar nedeniyle faturaların eksiksiz ve doğru bir şekilde doldurulması ve arşivlenmesi önemlidir.
Eğer satıcı e-fatura mükellefiyse yurt dışına yapmış olduğu hizmet satışları için e-arşiv faturası düzenlemesi gerekmektedir. Faturanın kesildiği firma, serbest bölgede bir e-fatura kullanıcısı ise bu firmaya e-arşiv fatura kesilememektedir. Bunun yerine e-fatura düzenlenmeli ve fatura tipi istisna olarak belirtilmelidir.
Kübra Taşcı