e-Fatura ve e-Belgelerde Karekod Zorunluluğu

GİB tarafından yayımlanan yeni tebliğe göre düzenlenen elektronik belgelerde karekod veya barkod bulundurulması gerekmektedir. Bu yazıda e-belgelerde karekod konusu ile ilgili detaylı bilgiler bulabilirsiniz.

e-Belge Nedir?

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın dijital dönüşüm kapsamında hayata geçirdiği, fatura, irsaliye vb. matbu belgelerin elektronik haline e-belge adı verilmektedir. Tüm e-belgelerin standardı GİB tarafından belirlenmiştir. Mükellefler bu standartlara göre elektronik belgelerini hazırlamakta ve GİB’e göndermektedir. Kullanıcıların hazırladığı belgeler ya GİB Portal ya da özel entegratör aracılığı ile Gelir İdaresi Başkanlığı’na gönderilmektedir.

e-Belgelerde Karekod Kullanımı

Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB), 17 Şubat 2023 tarihinde yayımladığı “Karekod Standardı Kılavuzu” ile e-belgeye yenilik getirmiştir. Kılavuza göre, e-irsaliye, e-serbest meslek makbuzu (e-SMM), e-müstahsil makbuzu, e-döviz ve kıymetli maden alım satım belgesi ve e-adisyon gibi elektronik ortamda düzenlenen belgelerde karekod bulunması zorunlu hale gelmiştir.

Bu yeni düzenlemeyle birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı’nın amacı dijital ortamda hazırlanan e-belgelerin elektronik ortamda sorgulanması, görüntülenmesi ve doğrulanmasını karekod aracılığı ile kolay bir şekilde sağlamaktır. Karekod veya Barkod’un içeriği ve formatı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenecek ve yine GİB tarafından belirlenen tarihten itibaren uygulamaya geçilecektir.

e-Belgelerde Karekod Zorunluluğu Ne Zaman Başlayacak?

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayımlamış olduğu Karekod Standardı Kılavuz’unda mükelleflerin hangi tarihten itibaren e-belgelerde karekod bulundurması gerektiği de açıklanmıştır. Kılavuza göre, 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren düzenlenen e-fatura, e-arşiv, e-irsaliye, e-SMM gibi tüm elektronik belgelerde karekod veya barkod zorunlu olarak bulunacaktır.

Özel entegratörler veya bilgi işlem sistemleri entegrasyonu kullanan mükelleflerin 1 Eylül 2023 tarihine kadar sistemlerinde gerekli olan tüm düzenleme ve geliştirmeleri yapması gerekmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Karekod Standardı Kılavuzuna ulaşıp daha detaylı bilgi için ebelge.gib.gov.tr adresini ziyaret edebilirsiniz.

Hangi e-Belgelerde Karekod Zorunlu?

• e-Fatura
• e-Arşiv
• e-SMM (e-Serbest Meslek Makbuzu)
• e-İrsaliye
• e-Müstahsil
• e-Adisyon
• e-Döviz ve Kıymetli Maden Alım Satım Belgesi
• e-Sigorta Komisyon Gider Belgesi

e-Belgelerde Olması Gereken Zorunlu Karekod Bilgileri Nelerdir?

Karekodlarda yer alması gereken bilgileri belirleyen Gelir İdaresi Başkanlığı, Karekod Standardı Kılavuzu adı altında yayınladığı tablolarda bu bilgilerin nasıl eklenmesi gerektiğini detaylarıyla açıklamıştır. 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren işletmelerin yeni e-belgelerini uygun şekilde düzenlemek için gerekli değişiklikleri yapması gerekmektedir.

17 Şubat 2023 tarihinde yayınlanan Karekod Standardı Kılavuzu, işletmelerin karekodlarla ilgili gereksinimlere ilişkin hangi belgelerde bulunması gerektiğini ve bu belgelerde yer alan hangi bilgileri içermesi gerektiğini ayrıntılı bir şekilde açıklamaktadır. İşletmeler, GİB’in yayınladığı Karekod Standardı Kılavuzu içeriğini gözden geçirerek belgelerde ne tür değişiklikler yapması gerektiğini öğrenebilmektedir.

e-Fatura Karekod Zorunluluğu için Karekodda Yer Alması Gereken Bilgiler

e-Fatura, dijital dönüşüm kapsamında ortaya çıkan ilk e-belgedir. Alıcı ve satıcı arasındaki satış işleminin belgelenmesi açısından oldukça önemli olan faturanın öne çıkan özellikleri arasında zaman tasarrufu yer almaktadır.

GİB’in yaptığı düzenleme ile birlikte e-faturanın kapsamı değişmekteydi. Son yapılan düzenlemelerle birlikte e-faturalarda karekod bulunması zorunluluğu getirilmiştir. e-Fatura karekod sorgulama yapılırken önemli bilgiler karekodda bulunmak zorundadır. Karekodların içermesi gereken bilgiler şunlardır:

• Gönderen VKN veya TC kimlik numarası,
• Alıcı VKN veya T.C. kimlik numarası
• Senaryo
• Fatura tipi ve fatura tarihi
• Fatura numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Belge para birimi
• Mal hizmet tutarı
• Mal hizmet KDV matrahı
• Hesaplanan KDV tutarı
• Vergiler dahil toplam tutar ve ödenecek toplam tutar

e-Arşiv Fatura Karekod Zorunluluğu için Karekodda Yer Alması Gereken Bilgiler

e-arşiv fatura, dijital ortamda oluşturulan e-belge türlerinden bir tanesidir. E-Arşiv fatura, e-fatura mükellefi olmayan işletmeler tarafından düzenlenmektedir. 1 Eylül 2023 tarihinden itibaren e-arşiv faturalarda da karekod bulunması zorunlu hale getirilmiştir. e-Arşiv fatura karekod bilgileri aşağıdaki gibidir:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Senaryo
• Fatura tipi ve fatura tarihi
• Fatura numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Belge para birimi
• Mal hizmet tutarı
• Mal hizmet KDV matrahı
• Hesaplanan KDV tutarı
• Vergiler dahil toplam tutar ve ödenecek toplam tutar

e-İrsaliye Karekod Zorunluluğu için Karekodda Bulunması Gereken Bilgiler

e-İrsaliye, kağıt irsaliyeye aynı özelliklere sahiptir ve herhangi bir ürünün sevk edilmesi için düzenlenmektedir. e-İrsaliye belgesinde karekodda bulunması bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Senaryo
• İrsaliye tipi ve belge tarihi
• Belge numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Fiili Sevk Tarihi ve fiili sevk zamanı
• Taşıyıcı bilgileri vergi kimlik numarası
• Taşıyıcı plaka bilgisi

e-SMM Karekod Zorunluluğu için Karekodda Bulunması Gereken Bilgiler

Serbest meslek mensubu tarafından sunulan hizmetlerin karşılığında düzenlenen e-SMM belgesi karekodunda bulunması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Belge tarihi
• Belge numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Belge para birimi ve brüt ücret tutarı
• Tahsil KDV turarı
• KDV tevkifat tutarı
• KDV
• Gelir vergisi stopajı
• Net ücret tutarı ve net tahsilat

e-Müstahsil Makbuzu Karekod Zorunluluğu için Karekodda Bulunması Gereken Bilgiler

e-Müstahsil makbuzu (e-MM) hayvansal ürünlerin ve tarımsal gıdaların ticaretinde kullanılan bir elektronik belgedir. e-MM karekodunda bulunması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Senaryo
• Belge tipi ve belge tarihi
• Belge numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Belge para birimi
• Mal hizmet toplam tutarı
• Gelir vergisi stopaj tutar
• Mera fonu ücreti
• Borsa tescil ücreti
• Hesaplanan SGK prim kesintisi
• Ödenecek tutar

e-Döviz Alım Satım Belgesi Karekod Zorunluluğu için Karekodda Yer Alması Gereken Bilgiler

e-döviz alım satım belgesi, yetkili kurumlar tarafından gerçekleştirilen döviz alım ve satım işlemlerinde düzenlenen dijital bir belgedir. Bu belgenin karekodunda yer alması gereken bilgiler şunlardır:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Senaryo
• Belge tipi
• Belge tarihi ve belge numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Döviz ve kıymetli maden miktarı
• Uygulanan kur fiyatı
• Döviz karşılığı
• TL karşılığı
• Toplam tutar

e-Adisyon Belgesinde Yer Alması Gereken Karekod Bilgileri

Halka açık restoran, kafe, pastane vb. gibi masaya servis hizmeti veren işletmeler için düzenlenmesi gereken adisyon belgesinin elektronik ortamda düzenlenmesini sağlayan sisteme e-adisyon adı verilmektedir. Yapılan düzenlemelerle birlikte karekod zorunluluğu getirilen belgelerden biri de e-adisyondur. e-Adisyon belgesinin karekodunda yer alması gereken bilgiler aşağıdaki gibidir:

• Gönderen VKN veya T.C. Kimlik numarası
• Alıcı VKN veya T.C kimlik numarası
• Senaryo
• Belge tipi
• Belge numarası
• Evrensel tekil tanımlama numarası (ETTN)
• Ödenecek tutar

e-Ticaret Yapanlar için e-İrsaliyede Karekod Zorunluluğu

e-Arşiv Fatura sistemine dahil olan ve internet üzerinden mal veya hizmet satışı yapan mükelleflerin satışlarıyla ilgili e-arşiv faturalarını elektronik ortamda iletme zorunluluğu vardır. Bu satışlarda sevk irsaliyesi ya da e-irsaliyenin bir örneğinin sevk irsaliyesi yerine geçen e-arşiv faturanın kâğıt çıktısının sevki yapılan malın yanında bulunması gerekmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın e-irsaliye sisteminin karekod standardı kullanımı hakkında yayımladığı duyuru kapsamında, e-ticaret yapanların, satışı gerçekleşen malın yanında zorunlu olarak bulunması gereken e-irsaliye örneği yerine “e-irsaliye karekodu” ibaresini içeren karekodun çıktısını veya etiketini kullanabilme imkânı vardır. Bu yöntemi kullanırken dikkat edilmesi gereken konu ise, ambalaj ya da paketin üzerinde yer alması gereken karekod çıktısının veya etiketinin tam, eksiksiz ve okunabilir olması gerekmektedir.

Karekod içeriğine ilişkin daha detaylı bilgiler ise Karekod Standardı Kılavuzunun “e-İrsaliye belgesinde karekod bilgileri” bölümünde verilmiştir.

 

İlgili İçerik: