e-Defter Zorunluluğu Kimleri Kapsar?

Giderek artan bir şekilde teknolojik gelişimin hâkim olduğu bir iş dünyasında, e-dönüşüm uygulamalarının kullanımı giderek artmaktadır. Yeni teknoloji, daha verimli çalışma ve daha hızlı sonuç alınmasını sağlamakta, bu da şirketlerin e-dönüşüm uygulamalarına olan ilgisini artırmaktadır. Bazı işletmeler, e-dönüşüm sistemlerine gönüllü olarak geçiş yapsa da bazılarının zorunlu olarak geçiş yapması gerekmektedir. Blog yazımızda 2022 e-defter zorunluluğu kapsamına kimlerin girdiğine bakacağız.

e-Defter Nedir?

Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu uyarınca yasal olarak tutulması zorunlu olan defter ve defterlerin, belirlenen format ve standartlara uygun olarak elektronik ortamda hazırlanmasını, saklanmasını ve maliyeye e-imza ile berat verilmesini sağlayan sisteme e-defter denir. e-Defter, elektronik ortamda hazırlanan ve kayıt edilen tüm kayıtların değişmezliğinin, bütünlüğünün ve kaynağının doğruluğunun garanti altına alınmasına ve ilgililerin gözetiminde ispat olarak kullanılmasına imkân tanımaktadır.

e-Defter sistemi ile tüm sürecin basit bir şekilde yürütülmesi ve elektronik imza kullanarak kayıtların denetlenmesinin kolaylaştırılması hedeflenmektedir. Uygulama, şirketlerin mali durumlarını daha kolay takip etmelerini sağlarken, denetimleri de hızlandırmaktadır.

Yevmiye defteri ve büyük defter, e-defter sistemi ile zorunluluk kapsamına giren defterlerdir.

e-Defter Kimler İçin Zorunlu?

2021 yılında e-fatura sistemine zorunlu geçiş yapan mükelleflerin, Ocak 2022 tarihinden itibaren e-defter sistemine geçme zorunluluğu bulunmaktadır. Son yapılan güncellemelere göre ise; 2022 ve sonraki hesap dönemleri için 3 milyon TL ve üzeri olan mükellefler için 1 Temmuz 2023 tarihine kadar e-fatura uygulamasına geçilmesi zorunludur. e-Defter uygulamasına geçiş tarihi ise 1 Ocak 2024 olarak belirlenmiştir.

Kimler e-Defter Kullanmak Zorunda?

e-Fatura mükellefi olanların veya e-fatura sistemine geçmesi zorunlu olanların e-defter uygulamasına geçmesi zorunludur.

Türk Ticaret Kanunu’nun 397. maddesinin dördüncü fıkrası gereğince bağımsız denetime tabi tutulan firmaların e-defter kullanma zorunluluğu vardır.

Yapılan analiz veya inceleme çalışmaları sonucunda riskli veya vergiye uyum düzeyi düşük olduğu belirlenen mükellefler veya mükellef grupları, faaliyet, sektör ve ciro tutarına bakılmaksızın Başkanlık tarafından yazılı bildirim alarak en az 3 ay süreyle e-Defter uygulamasına geçmeleri gerekmektedir.

e-Defter sistemine geçiş yapmak zorunda olan mükellefler; tam bölünme, birleşme veya nev’i değişikliği durumunda, devredilen veya birleşen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya nev’i değişikliği sonucu ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükelleflerin de e-defter uygulamasına geçmeleri gerekmektedir.

Ancak, iktisadi kamu kuruluşlarının ve kamu mali yönetimi ve kontrol kanununa ekli cetvellerde bulunan idare, kurum ve kuruluşların e-defter uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu kurum ve kuruluşlar, isteğe bağlı olarak uygulamaya geçiş yapabilmektedir.

Zorunluluk kapsamına girmeyen fakat e-defter kullanıcısı olmak isteyen mükellefler de gönüllü olarak uygulamayı kullanabilmektedir.

e-Defter Uygulamasına Başvurular Nasıl Yapılır?

e-Defter uygulamasına başvuru işlemleri e-defter başvuru sistemi üzerinden yapılmaktadır. Ancak e-defter başvurusu yapabilmek için öncelikle yapılması gereken sahip olunması gereken bazı şartlar mevcuttur;

• e-Defter başvurusu için gerçek kişi iseniz e-imza veya mali mühür; tüzel kişi iseniz mali mühür temin etmelisiniz. e-Fatura uygulaması için kullandığınız bir mali mühür veya e-imzanız varsa, e-deftere geçmek için de kullanabilirsiniz.
• Mali mühre zaten sahipseniz, e-defter ile ilgili süreçleri yürütebileceğiniz, uyumluluk onayı almış bir yazılıma sahip olmalısınız.

e-Defterin Avantajları Nelerdir?

• e-Defter, tek bir tuşla Gelir İdaresi Başkanlığı standartlarına uygun elektronik defter oluşturmanızı sağlar.
• İşlemler hızlı ve kolay bir şekilde yapılır.
• İnsan kaynaklı oluşabilecek hatalar azalır.
• Yapılması gereken tüm denetimler elektronik ortamda, hızlı bir şekilde gerçekleşir.
• Defterleri bastırmaya veya notere onaylatmaya gerek yoktur.
• e-Defterler, elektronik ortamda güvenli bir şekilde saklanır.
• Kâğıt, kartuş, arşivleme maliyetleri ortadan kalkar, tasarruf edilir.
• İnternet bağlantısı olan her yerden e-defter ile ilgili işlemleri yapmak mümkündür.