e-Defteri Geç Göndermenin Cezası Nedir?

e-Defter sistemini kullanan mükellefler, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) belirlediği belli başlı kurallara uyması gerekmektedir. Beyannamenin zamanında yapılmaması, geç gönderim cezasının ortaya çıkmasına neden olur. Bu blogda, e-defterin geç yüklenmesinin doğuracağı sonuçları ele alacağız.

e-Defter Nedir?

e-Defter, Vergi Usul Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri gereğince, tutulması zorunlu olan yevmiye defteri ve büyük defterlerde bulunması gereken bilgilerin elektronik ortamda tutulmasını, e-imza ile güvenli bir şekilde berat verilmesini sağlayan bir sistemdir.

e-Defter uygulamasında, defterlerin değişmezliğinin, bütünlüğünün ve kaynağının doğruluğunu e-imza veya mali mühürle garanti altına alınmaktadır. Böylece, gerektiğinde ilgililere ispat aracı olarak kullanılmaktadır. Aynı zamanda, defterlerin elektronik ortamda hazırlanması, oluşturulması ve berat verilmesi iş süreçlerinde büyük bir kolaylık sağlamaktadır.

e-Defter Yükleme Süreleri Nedir?

e-Defter mükelleflerinin, aylık dönemler halinde hazırladığı e-defter ve berat dosyalarını belirtilen sürelerde oluşturması, NES ya da mali mühürle zaman damgalı imzalaması, onaylaması, berat dosyalarını e-defter sistemine yüklemesi ve Başkanlığın verdiği onaylı halini alması zorunludur. e-Defter için belirlenen yükleme süreleri ise aşağıdaki gibidir:

• Defter ve berat dosyalarının ait olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar,
• Hesap dönemlerinin son ayına ait olan defter ve berat dosyaları, Gelir Vergisi ya da Kurumlar Vergisi Beyannamesinin verildiği ayın son gününe kadar,
• Mükellefler dilerse, her hesap döneme bağlı ilk ayda (hesap dönemi içerisinde işe başlayanlar için işe başladıkları ayda), tercihlerini e-defter sistemi aracılığı ile elektronik olarak bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi dönemi aylarına ait elektronik defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı olmak kaydıyla, ilgili olduğu geçici vergi dönemine yönelik geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar oluşturma, NES ya da mali mühürle imzalama, berat dosyalarını e-defter sistemine yükleme ve Başkanlıkça onaylanmış halini alma fırsatından yararlanabilirler.

e-Defter tutulması sürecinde hesap döneminin ilk ayına ait beratın alınması “Açılış Onayı”, son aya ait beratın alınması “Kapanış Onayı”, diğer aylara ait beratların alınması “Noter Onayı” niteliğindedir.

e-Defteri Zamanında Göndermemenin Cezası

Mücbir sebepler hariç e-defterin geç gönderilmesi halinde özel usulsüz cezasının ortaya çıkmasına ve KDV iade süreçlerinde zorluk yaşanmasına sebep olmaktadır. Bu yüzden, mükelleflerin herhangi bir mağduriyet yaşamaması için defterleri uygulamaya düzenli bir şekilde yüklemesi önemlidir. e-Defterlerin zamanında gönderilmemesi, para cezasının miktarı gecikmenin kaç gün olduğuna bağlı olarak değişmektedir. Uzun süren gecikmeler, yüksek para cezalarına sebep olabilmektedir.

Ayrıca, e-defterlerin zarar görmesi, silinmesi, bozulması gibi durumlarda Gelir İdaresi Başkanlığı’na 15 gün içerisinde bilgi verilmesi ve kayıtların tekrar nasıl tamamlanacağına dair bir plan sunulması gerekmektedir.

e-Defteri Geç Göndermeye Neden Olan Mücbir Sebepler Nelerdir?

Mücbir sebepler, e-defteri geç göndermenin cezalandırılmadığı durumları kapsamaktadır.

• Siber saldırı ve virüs sebebiyle e-defter beratlarının silinmesi veya bozulması,
• Vergi yükümlülüklerini yerine getirmeye engel deprem, yangın, sel gibi doğal afetler,
• Ağır hastalık, kaza veya tutukluluk halleri,
• Şahsın iradesi dışında meydana gelen mecburi yokluklar,
• Sahibinin iradesi dışında defter ve vesikaların elden çıkmış olması mücbir sebepleri oluşturmaktadır.