e-İrsaliyenin Kâğıt Olarak Düzenlenebildiği Durumlar

Mükellefler, teknik aksaklık vb. sebeplerden dolayı e-irsaliyeyi sistem üzerinden düzenlemekle ilgili engellerle karşılaşabilmektedir. Bu gibi durumlarda, e-irsaliye mükellefleri irsaliye belgelerini elektronik ortamda düzenleyememektedir. Yaşanan aksaklıklar sebebiyle, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) mükelleflerin e-irsaliyeyi kâğıt olarak düzenlemesine izin vermektedir. Özetle, mükellefler sistemlerinde meydana gelen aksaklıklardan veya diğer mücbir sebeplerden dolayı kâğıt irsaliye düzenleme imkanına sahiptir. Ancak, bu istisna içeren bir durumdur ve süreklilik göstermemektedir. Peki mükellefler için e-irsaliyenin kâğıt olarak düzenlendiği durumlar nelerdir? Mücbir sebepler ve istisnai durumlar nelerdir? Yazımızda tüm bu soruların cevaplarını bulabilirsiniz.

e-İrsaliye Nedir?

İrsaliye, satışı gerçekleşen bir malın satıcının adresinden alıcının adresine taşınması durumunda düzenlenen, alıcı ve satıcı arasındaki teslimatın doğrulanması amacıyla kullanılan ticari bir belgedir. e-İrsaliye ise söz konusu belgenin elektronik ortamda düzenlenmesini sağlayan bir sistemdir.

e-İrsaliye, kâğıt fatura ile aynı niteliklere sahiptir. Ancak, çok daha fazla avantajı vardır. Sevkiyat süreçlerinde zaman kaybını önleyerek dağıtım ve denetim süreçlerini hızlandırmaktadır. Fiziki arşivleme süreçlerini ortadan kaldırarak zamandan ve paradan tasarruf sağlar. Aynı zamanda belgelerin kaybolma riskini ortadan kaldırır.

e-İrsaliye Hangi Durumlarda Kâğıt Olarak Düzenlenebilir?

e-İrsaliyenin kanunen belirtilen durumlar dışında kâğıt olarak düzenlenmesi, mükelleflere özel usulsüzlük cezası uygulamaktadır. Ancak, bazı sebeplerden dolayı e-irsaliyenin kâğıt olarak düzenleneceği durumlar vardır. Bu sebeplerden dolayı e-irsaliye düzenlenemediği zaman özel usulsüzlük cezası uygulanmamaktadır.

e-irsaliyenin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Durumlar

• GİB’in ve e-belge mükellefi olan diğer kamu kurum ve kuruluşlarının sistemlerinde oluşan teknik aksaklık, kesinti veya bu sistemlerde yapılan bakım,
• İspatlanması şartıyla, mükelleflerin ya da özel entegratörlerin bilgi işlem sisteminde oluşan arıza, kesinti veya bakım,
• Kanıtlanması şartıyla, mali mührün ya da e-imza aracının arızalanması ya da çalınması durumunda (yeni bir mali mühür veya e-imza alma süresi boyunca)
• Bakanlık veya GİB tarafından yayımlanan bir tebliğde e-belgelerin kâğıt olarak düzenlenmesi için izin verilmesi gibi durumlarda e-irsaliye kâğıt olarak düzenlenebilmektedir.

e-İrsaliyenin Kâğıt Olarak Düzenlenebileceği Mücbir Sebepler

Vergi Usul Kanunu’nun 13. Maddesinde belirtilen Mücbir sebepler, mükelleflerin vergi yükümlülüklerini yerine getirmesine engel olan sebeplerdir. Bu sebepler nedeniyle e-irsaliye düzenleyemeyen mükelleflere özel usulsüzlük cezası kesilmemektedir.

Mücbir sebepler aşağıdaki gibidir:

• Mükellefin ağır kaza geçirmesi, ağır hastalığa yakalanması veya tutuklu olması,
• Yangın, deprem ve sel gibi doğal afetlerin yaşanması,
• Mükellefin iradesi dışında yaşanan imkansızlıklar,
• Mükellefin iradesi dışında yaşanan sebeplerden dolayı belgelerin elinden çıkmış olması gibi durumlar mücbir sebeplerdir.

e-İrsaliyenin kâğıt olarak düzenlenebileceği durumlar ve mücbir sebepler, sevk irsaliyelerinin daha sonrasında e-irsaliyeye dönüştürülmesini gerektirmez. Ancak bu durumun sürekli hale gelmemesi gerekmektedir.

İlgili İçerik: e-İrsaliyenin İşletmelere Sağladığı Faydalar Nelerdir?