Muhasebede Mizan Nedir?

Mizan, muhasebe departmanında karşılaştığımız kavramlardan biridir. Şirketler, şirkete ait defter kayıtlarının doğru olmasını sağlamak amacıyla raporlama dönemlerinin sonunda mizan hazırlamaktadır. Finansal kayıtların tutulması muhasebe sürecinin doğru ilerleyebilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu yazımızda, muhasebede mizan kavramını detaylı bir şekilde aldık.

Mizan Nedir?

Muhasebede mizan, muhasebe süreçlerinin kontrol edilmesi ve finansal tabloların doğrulanması için kullanılan temel bir araçtır. Muhasebe iş süreçlerinde yevmiye defterinde sırayla kayıt altına alınan işlemlerin defter-i kebire (büyük defter) hatasız bir şekilde aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmek amacıyla düzenlenen tabloya mizan adı verilmektedir. Bir başka ifadeyle, tüm defterlerin borç ve alacak bakiyelerinin bir tabloya yazılmasını ve işlemlerin kontrol edilmesini sağlayan çizelgedir.

Mizanın Önemi Nedir?

Muhasebe kayıtlarında yapılan ve fark edilmeyen en küçük yanlış, tüm mali tabloların doğruluğunu etkilemekte ve analiz edilmesini zorlaştırmaktadır. Ayrıca, muhasebe kayıtlarının beyan edilmesinden sonra değiştirmek mümkün değildir. Bu, işletmeler içi mali, vergisel ve yönetimsel olarak olumsuz sonuçlara neden olmaktadır.

• Mali kayıtların yanlış olması, şirketin kâr payı dağılımını olumsuz yönde etkilemektedir.
• Vergisel anlamda, vergi matrahının yanlış hesaplanmasına neden olmaktadır.
• Yönetimsel olarak ise işletme yönetiminin alacağı kararlar üzerinde olumsuz etkiye neden olarak yanlış karar alınmasına neden olmaktadır.

Yukarıdaki sebeplerden dolayı mizan muhasebe süreçlerinde çok dikkat edilmesi gereken ve oldukça önem taşıyan bir konudur.

Mizan Çeşitleri Nelerdir?

Muhasebe mizanları, işletmenin finansal kayıtlarının tutulması için kullanılan ve dönemsel olarak hazırlanan temel muhasebe tablolarıdır. Aylık, genel geçici ve kesin mizan olmak üzere üç farklı mizan çeşidi vardır.

1. Aylık Mizan

Şirketlerin her ay düzenli olarak hazırladığı mizanlardır. Aylık olarak şirketin gelir ve giderlerini kontrol etmek amacıyla düzenlenmektedir. Düzenlendiği ayın başından sonuna kadar tüm muhasebe işlemlerini barındırmaktadır. Aylık mizalar, düzenlendiği adın ayını almaktadır. Örneğin, mayıs ayında düzenlendiyse Mayıs Mizan’ı olarak adlandırılır.

2. Genel Geçici Mizan

Envanter işlemleri yapılmadan önce aralık ayı sonunda hazırlanmaktadır. O yılı kapsayan tüm ayların muhasebe kayıtlarını içerdiği için genel geçici mizan olarak adlandırılmaktadır.

3. Kesin Mizan

Her dönem sonunda, envanter işlemlerinin tamamlanması sonunda elde edilen sonuçlara göre defterlere kaydedilen kayıtlardan sonra kesin mizan hazırlanmaktadır. Böylece, yevmiye defterine kaydedilen tüm kayıtların defter-i kebire (büyük deftere) doğru bir şekilde aktarılıp aktarılmadığını kontrol etmeyi sağlar. Kesin mizan, sonraki zamanlarda düzenlenemez. Bu sebeple, yapılan kayıtların kesinleşmiş olduğunu gösterir.

Mizan Nasıl Düzenlenir?

Mizan düzenlemek için belli başlı aşamaların tamamlanması gerekmektedir. Bu aşamaları aşağıda sıraladık:

• İlk olarak defter-i kebir (büyük defter) hesaplarına ait toplamın alınması gerekir.
• Alınan hesapların tümü tutar kısmına yazılır.
• Muhasebe defteri üzerinde borç toplamı borç sütununa, alacak toplamı ise alacak sütununa yazılır.