Navlun Faturası Nedir? Navlun Türleri Nelerdir?

İthalat ve ihracat sektöründe bulunan, uluslararası taşımacılıkla iş süreçlerini yürüten işletmelerin sıkça karşılaştığı navlun ile ilgili konuları blog yazımızda ele aldık. Yazı içeriğimizde “Navlun Faturası Nedir? Türleri Nelerdir? Navlun Sözleşmesi Nedir? Nasıl Hesaplanır?” gibi soruların ve daha fazlasının cevabını bulabilirsiniz.

Navlun Faturası Ne Demek?

Navlun, deniz yolu ile bir malın bir yerden başka bir yere taşınması amacıyla gemiye alınma ücretini ifade etmektedir. Incoterms’te CF veya CIF teslim yöntemlerinin kullanıldığı bu tür işlemlerde navlun ücreti, satıcı ve ihracatçı tarafından karşılanmaktadır. Mal için hazırlanan satış faturasında, navlun malın taşınma ücreti olarak mal bedeline dahil edilebilmekte veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu esnada hazırlanan faturaya da navlun faturası denmektedir.

Malın bedeli akreditif ile birlikte navlun bedeline dahil ise, konşimento ve diğer nakliye belgelerinde “navlun ödendi” ibaresinin bulunması gerekmektedir. Bu ibare belirtilmemişse, satıcı firma navlun faturasını taşıyıcı firmadan alır ve ithalatçı firmaya gönderir ya da navlun faturasını tahsilat belgelerine ekler. Navlun faturası, malların ithal edildiği ülkede ne kadar vergiye tabi olduğunu kanıtladığı için değerli evrak özelliğine sahiptir.

Navlun Teşviği Nedir?

Ülkemizde ithalat ve ihracat alanındaki ticari faaliyetleri ve ekonomik gelişmeleri artırmak amacıyla kara, hava ve deniz yolu olmak üzere tüm taşımacılık alanlarında devlet tarafından navlun teşviği verilmektedir. Bu teşvikler, ülkenin ekonomik durumu da göz önüne alınarak her yıl yeniden düzenlenmekte ve şartları değiştirilmektedir.

Navlun Sözleşmesi Nedir?

Navlun sözleşmesi, malı taşıyan kişiler ile malı taşıtan kişiler arasında, yükümlülüklerin belirlenmesi ve bazı hakların güvence altına alınması amacıyla yapılan bir sözleşmedir.

Malı taşıyan kişi, taşıma aracını nakliye işlemleri için hazır tutmakla yükümlüdür ve bunun karşılığında hizmet almaktadır. Navlunun ücretini genelde malı taşıtan taraf ödemektedir ancak bazı durumlarda malı teslim alan kişi tarafından da ödenebilmektedir. Bu yüzden navlunu ödeyecek kişinin konşimento üzerinde belirtilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, navlun sözleşmesi,

• Taşıyıcı tarafın, yükü taşıyacağını,
• Yükü taşıtan tarafın, yükün gemi ile taşınmasına uygun olduğunu,
• Yük taşımacılığının deniz yolu ile yapılacağını,
• Yükü taşıyan aracın gemi veya gemi özelliklerine sahip olduğunu,
• Taşımanın belli bir ücret karşılığında yapıldığını taahhüt eder ve iki tarafın da haklarını korur.

Navlun Sözleşmesini Fesh Eden Durumlar Nelerdir?

Malı taşıtanın, navlun sözleşmesine uymadığı ve ücretini ödemediği durumlarda, taşıyıcı tarafın astarya ve sür astarya ücretleriyle birlikte malı hapis etme hakkı bulunmaktadır. Navlun sözleşmesi ise aşağıdaki koşullar gerçekleştiği andan itibaren fesh edilebilmektedir;

• Yurt içinde ya da yurt dışında bir devletin gemiye el koyması,
• Taşınacak olan malların ithalat ve ihracat faaliyetlerinde yasaklı olması
• Yükleme veya varma limanlarının abluka altına alınmış olması,
• Savaş ve doğal afetler

Navlun Sigortası Nedir?

Navlun sigortası, nakliye veya taşımacılık işlemleri sırasında oluşabilecek riskleri kapsayan bir sigorta türüdür. Navlun sigortasının amacı gönderici veya taşıyıcı tarafından yaptırılarak, taşınan yükün kaybı, hasarı veya gecikmesi gibi durumlarda tarafların maddi kayıplarını karşılamaktır.

Navlun sigortası, taşınan yükün karada, denizde veya havada gerçekleştirilen taşımacılık işlemleri için geçerlidir. Sigorta poliçesi, taşınan yükün değerine, taşınma süresine ve taşınma yoluna göre belirlenen primler karşılığında düzenlenmektedir.

Navlun sigortasının hasarı karşılayabilmesi için taşıma sırasında meydana gelen hasarın nakliye şirketinin ihmali sonucu meydana gelmesi gerekmektedir. Ayrıca navlun sigortası, nakliye komisyoncu ücretlerinin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanmaktadır.

Bu sigorta, nakliye komisyoncu ücretlerinin belirli bir yüzdesi üzerinden hesaplanarak belirlenmektedir. Oluşacak sigorta masrafları nakliye şirketi tarafından ödendiği takdirde, bu masrafları müşteriye verdiği hizmet bedeline ekleyebilmektedir.

Navlun Vergisi Nedir?

Navlun vergisi, taşımacılık sektöründe ulusal ve uluslararası taşımacılık hizmetlerinden elde edilen gelirler üzerinden alınan bir vergidir. Bu vergi, nakliye şirketlerinin taşımacılık işlemleri karşılığında elde ettikleri gelirler üzerinden devlete ödenmektedir.

Navlun vergisi, Türkiye Gümrük ve Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği tarifelere göre tahsil edilmekte olup, her yıl güncellenerek navlun ücretlerinin hesaplanmasında kullanılmaktadır. Bu vergi, yük sahibinden taşıyıcı tarafından talep edilen bir bedeldir ve taşınma işleminin başarıyla sonuçlanabilmesi için ödenmesi gerekmektedir.

Navlun Faturasını Kim Düzenler?

Bir firmanın navlun faturası düzenleyebilmesi için öncelikle uluslararası taşımacılık şirketi konumunda olması gerekmektedir. Bu konumda olmayan şirketlerin navlun faturası düzenlemesi söz konusu değildir.

Navlun Faturası Çeşitleri Nelerdir?

Onaylı ve yerli olmak üzere iki türlü navlun faturası bulunmaktadır.

1. Onaylı Navlun Faturası

Bu fatura aynı zamanda konsolosluk faturası olarak da bilinir, çünkü ithalat sırasında gümrüğe ibraz edilen asıl faturaların ithalatın gerçekleştiği ülkenin konsolosluğu tarafından onaylanması gerekir.

2. Yerli Navlun Faturası

KDV iadesi içinde olan ve bir nüshası Gümrük Beyannamesine eklenen navlun faturası türüdür. Faturanın geçerli olması için doldurulması gereken kısımlar aşağıdaki gibidir;

• İhracatı yapan tarafın adı-soyadı, unvanı ve adresi
• Faturanın düzenlenme tarihi ve numarası
• Malın Türk malı olduğuna dair ibare
• Malın cinsi ve brüt ağırlığı
• Malın teslimat ve ödeme şekli
• Muhabir ve aracı banka isimleri

Navlun Bedeli Nasıl Hesaplanır?

Navlun taşıma bedeli,

• Taşımanın yapılacağı lokasyon,
• Taşıma tarihindeki yoğunluk durumu,
• Rotanın yol şartları,
• Taşıma sonrası aynı rotada teslim edilecek başka malların olması,

gibi faktörlere bağlı olarak değişkenlik göstermektedir.