Fatura Türleri Nelerdir?

Faturalar, bir işletme muhasebesindeki en temel kağıttır. Ne yaparsanız yapın veya ne tür bir iş yürütürseniz yürütün, faturalama günlük iş süreçlerinizin önemli bir parçasıdır. Muhasebe departmanında birden fazla fatura türünün olması bazen kafa karıştırabilir. Bu sebeple, blog yazımızda farklı fatura türleri ve bunların kullanım alanlarını anlattık.

Fatura Nedir?

Fatura türlerine geçmeden önce kısaca faturanın tanımına bir bakalım.

Fatura, bir ürün veya hizmetin tanımını ve müşteri tarafından ödenmesi gereken tutarı içeren resmi bir belgedir.

Fatura Çeşitleri Nelerdir?

İşletmelerin, müşterileri için oluşturabileceği birçok fatura türü mevcuttur. Fatura türleri, yapılacak olan alım-satıma, fatura kesme işleminin yapıldığı sektöre, faturalandırmanın nasıl yapılacağına ve ne sıklıkla ödeme alınacağına bağlı olarak değişiklik göstermektedir.

Buradan yola çıkarak fatura türlerini işlem amacına, ödeme zamanına, gönderim yöntemine ve vergilendirmeye göre 4 farklı gruba ayırabiliriz.

1. İşlem Amacına Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Satış Faturası

Satış faturası, satılan bir ürün ya da hizmet için borçlu olunan tutarı alıcıya bildirmek ve satışı belgelemek amacıyla düzenlenen faturalardır. Bu şekilde yapılan satış, yasal hale getirildiği için işletmelerde muhasebe kayıtlarının önemli bir parçasıdır. Satış faturaları ürün veya hizmetin cinsi, adı, miktarı, birim fiyatı ve toplam tutarı gibi bilgileri içermektedir.

Satış Faturasında Olması Gereken Bilgiler

• Faturaya ait seri ve sıra numarası
• Faturanın düzenlendiği tarih
• İşletmeye ait ticari unvan ve adres bilgileri
• İşletmenin bağlı olduğu vergi dairesi ve numarası
• Faturanın kesildiği müşterinin adı-soyadı, ticaret unvanı
• Satılan ürün ya da hizmetin adı, miktarı, fiyatı ve toplam tutarı
• Satılan ürün veya hizmetin teslimat tarihi ve irsaliye numarası

İrsaliyeli Fatura

Hem satış faturası hem de sevk irsaliyesi niteliğinde olan belgeye irsaliyeli fatura denir.

İrsaliyeli Faturada Bulunması Gereken Bilgiler

• İrsaliye fatura ibaresi
• İrsaliyeli faturanın düzenlenme tarihi ve saati
• Faturanın seri ve sıra numarası
• İrsaliyeli faturayı düzenleyenin adı-soyadı, ticari unvanı, adresi
• İşletmenin bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
• Ürün veya hizmetin cinsi, miktarı, birim fiyatı ve toplam tutarı
• Ürün veya hizmetin gönderileceği müşterinin adı-soyadı, ticari unvanı, adresi
• Müşterinin bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarası
• İrsaliyeli faturayı düzenleyen kişinin imzası

Proforma Fatura

Proforma fatura, teklif faturası olarak adlandırılmakta ve herhangi bir mali yükümlülüğü bulunmamaktadır. Proforma faturası, bir projeye başlamadan önce hazırlanır. Proforma faturanın düzenlenme tarihini, süresini, sağlanan hizmet veya ürünlerin listesini, nakliye ücretlerini ve ödenmesi gereken toplam miktarı gösterir.

Proforma Faturada Olması Gereken Bilgiler

• Proforma fatura ibaresi mutlaka bulunmalıdır.
• Faturanın düzenlenme tarihi
• Ürün veya hizmetin cinsi
• Ürün/hizmetin miktarı, birim fiyatı ve toplam tutarı
• İşletmenin unvanı, adresi, iletişim bilgileri
• Alıcının ismi, adresi ve iletişim bilgileri
• Ödeme şekli
• Proforma faturayı düzenleyenin imzası
• Ürünlerin ölçüleri, ağırlığı ve miktarı
• Sevkiyat ve teslimat şekli

İade Faturası

İade faturası, satın alınan ürün veya hizmetin alıcı tarafından iade edilmesi durumunda düzenlenen bir fatura türüdür.

İade Faturasında Olması Gereken Bilgiler

• İade faturasıdır ibaresi
• Satış faturasında bulunan seri numarası ve tarihi
• İadesi yapılan ürünün miktarı, birim ve toplam bedeli

1. Vergilendirmeye Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Vergilendirmeye göre fatura türleri, tevkifatlı fatura, ÖTV’li fatura, ÖİV’li fatura ve stopajlı fatura olmak üzere 4 farklı gruba ayırabiliriz.

Tevkifatlı Fatura

Tevkifatlı faturada, faturaya işlenmiş olan Katma Değer Vergisi’nin (KDV) alıcı ile satıcı arasında paylaştırılmasıdır.

Tevkifat Faturasını Düzenleyen Kuruluşlar Hangileridir?

• Özelleştirme kapsamına giren kuruluşlar
• Kamu kurumu niteliği taşıyan meslek kuruluşları
• Kamu iktisadi teşebbüsleri
• Döner sermayeli kuruluşlar
• Kanunla kurulmuş veya tüzel kişiliğe sahip emeklilik ve sosyal yardım fonları
• Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve kurdukları birlikler
• Organize sanayi bölgeleri ve menkul kıymetler ve vadeli işlem borsaları dahil tüm borsalar
• Bankalar ve özel finans kurumları

Tevkifat Yapılabilecek Hizmetler Nelerdir?

• İnşaat işleri ve bu işlerle ilgili mühendislik-mimari hizmetler
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
• Özel güvenlik hizmetleri
• Makine, ekipman, demirbaş ve araçların onarımı
• Bakım ve onarım hizmetleri
• Yemek servisi
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri
• Yapı denetim hizmetleri

ÖTV’li Fatura

Özel tüketim vergisi, belirli mal ve ürünlere uygulanan bir tüketim vergisidir. ÖTV, malın ithali veya üretilen malın ilk alıcıya teslimi nedeniyle doğar. Vergi ilk satıcılar ile ithalatçılar tarafından ödenir.

ÖİV’li Fatura

Mobil bilgi hizmetlerine uygulanan vergi Özel İletişim Vergisi’dir. GSM operatörleri tarafından düzenlenen faturalara yansıtılan vergidir.

Stopajlı Fatura

Kaynakta kesilen gelir vergisine stopaj denir. Serbest meslek kazançları ve kira gelirleri gibi gelirler stopaja tabidir. Serbest meslek ödemeleri, kira ödemeleri ve gider pusulası gibi fatura yerine geçen belgelerde stopaj vergisi vardır.

3. Ödeme Zamanına Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Açık Fatura

Açık fatura, müşterinin mal veya hizmet bedelini faturanın düzenlendiği tarihte ödemeyip daha sonra mal veya hizmetin tesliminde ödeyecek olması durumunda düzenlenen bir fatura türüdür. Satıcı, açık fatura düzenlerken faturanın üst kısmına kaşe ve imza atar.

Kapalı Fatura

Kapalı fatura, mal veya hizmetin teslimi sırasında, faturanın düzenlendiği anda müşterinin mal veya hizmet bedelini ödemesi durumunda düzenlenen faturadır. Satıcı, kapalı fatura düzenlerken faturanın altına kaşe ve imza atar.

4. Gönderim Yöntemine Göre Fatura Türleri Nelerdir?

Basılı Fatura 

Bir diğer adı matbu faturadır. Faturanın yetkili bir matbaada standartlara uygun olarak basılmış halidir.

Dijital Fatura

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın belirlemiş olduğu standartlarda, elektronik ortamda düzenlenen faturalardır. e-fatura ve e-arşiv fatura, dijital fatura türüne örnek faturalardır.