e-İrsaliyenin e-Faturadan Farkı Nedir?

e-İrsaliye ve e-fatura, ticari faaliyetleri belgelemek için düzenlenen belgeler arasında sıklıkla karıştırılmaktadır. Fatura, satılan ürün veya hizmetin müşteriye verildiğini kanıtlamak amacıyla düzenlenen bir belgedir. İrsaliye ise, satışı gerçekleşmiş ya da gerçekleşecek olan bir malın iki adres arasında nakil edilmesi için gerekli bilgileri içeren bir belgedir.  Bu belgeler, kullanım alanı ve şekilleri açısından temelde birbirlerinden oldukça farklı olan belge türleridir. Yazımızda, e-irsaliye ve e-fatura arasındaki farkları, e-irsaliyenin e-fatura yerine geçip geçmediğini ele alacağız.

e-İrsaliye Nedir?

e-İrsaliyenin formatını ve kapsamını Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) belirlemiştir ve Vergi Usul Kanunu (VUK) ile yürürlüğe girmiştir. Satışı gerçekleşen ürünlerin bir adresten başka bir adrese taşınması gerektiği durumlarda elektronik ortamda düzenlenen ve kâğıt irsaliye ile aynı özelliklere sahip olan resmi bir belgedir. Başka bir ifadeyle, matbu olarak düzenlenen sevk irsaliyesinin elektronik belge olarak düzenlenmiş halidir.

Sevk irsaliyesi, ticari ürünlerin taşınması sırasında, bu ürünlerle ilgili naklin konusu, alıcısı, ürünün cinsi, birim sayısı, teslimat adresi, şirket bilgileri gibi taşıma işlemi ile ilgili tüm bilgileri içerir. Gönderici tarafından düzenlenmekte ve alıcı tarafından onaylanmaktadır.

e-Fatura Nedir?

Fatura, bir ticari işlem sonucunda düzenlenen ve yapılması gereken ödemenin tutarının belirtildiği bir belgedir. e-Fatura, fatura düzenleme, gönderme ve saklama gibi faturalandırma ile ilgili tüm süreçlerin elektronik bir ortamda yürütülmesini sağlayan bir sistemdir.

Yeni düzenlemeye göre 2022 yılında 3 milyon TL ve üzerinde ciro elde eden işletmelerin e-fatura sistemine geçme zorunluluğu vardır. Ancak, günümüzde e-faturanın sağladığı avantajlardan dolayı gönüllü olarak da sistemi kullanan birçok mükellef vardır.

e-İrsaliye ile e-Fatura Arasındaki Fark Nedir?

e-İrsaliye ve e-fatura birçok kişinin sıklıkla karıştırdığı belgelerdir. Ancak, her iki belgenin kullanım amacı ve şekilleri açısından bazı farklılıkları vardır. Bu farklılıklar aşağıdaki gibidir:

• Sevk irsaliyesi, satışı yapılan bir ürünün satıcının adresinden alıcının adresine taşınması sürecinde satıcı firma tarafından düzenlenir. Fatura ise, ürünün satın alındığını ve satıcının ürüne karşılık olarak alacağı ödemeyi belgelemek için düzenlenir.
• İrsaliye, nakliye bilgileri, ürün açıklamaları ve teslim tarihi içerir. Fatura ise satıcı ve alıcının bilgileri, ürün açıklamaları, miktarı, ödeme tutarı ve ödeme şeklini içerir. Ek olarak faturaya KDV, vergi numarası ve başka bilgilerin eklenmesi de mümkündür.

e-İrsaliye e-Fatura Yerine Geçer mi?

Faturada yer alan bilgiler, irsaliyede olmadığı için irsaliyenin fatura yerine kullanılması mümkün değildir. Bu sebeple, ürün satışın ve sevk sırasında bir sorun yaşanmaması için taşıyıcının sevk irsaliyesi ile birlikte faturayı da yanında taşıması gerekir.

e-Fatura e-İrsaliye Yerine Geçer mi?

Bir ürün için e-fatura ya da e-arşiv düzenlendiğinde sevk tarihinin yanına saat ve dakikanın yazılması ve “irsaliye yerine geçer” ibaresinin eklenmesiyle birlikte e-fatura sevk irsaliyesi yerine geçmektedir. Bu durumda, ayrı olarak e-irsaliye belgesinin düzenlenmesi gerekmez.